SİVASLI DEVLET HASTANESİ

Obezite , Dünya Sağlık Örgütü tarafından sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı ve orantısız yağ birikimi olarak tanımlanmaktadır. Obez olarak değerlendirilmek için beden kütle indeksinin 30 kg/ m² ve üzerinde olması gerekmektedir. Beden kütle indeksini hesaplamak için kilogram cinsinden vücut ağırlığı, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmektedir. Obezite; kalp-damar hastalıkları, hiperlipidemi , tansiyon, tip2 diyabet, solunum sistemi hastalıkları gibi durumlara yol açtığından bireylerin sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bunun yanında psikolojik ve sosyolojik sorunlara, toplum baskısına yol açmakta, yaşam kalitesini azaltıp ölüm riskini artırmaktadır.

Hem ülkemizde hem dünyada obezite giderek artan bir sağlık problemidir. Yalnızca yetişkinlerde değil çocuklarda da oldukça yüksek oranda görülmektedir. 2010 yılında yapılan Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) sonuçlarına göre obezite sıklığı erkeklerde %20,5 kadınlarda %41 genelde ise % 30,3 olarak bulunmuştur. Fazla kilolu yetişkinlerin oranı ise %34,6 ‘dır. Bu sonuçlara göre toplumun 64,9 ‘u fazla kilolu ya da obez olarak sınıflandırılmaktadır.

Günümüzde obezitenin en yaygın nedeni basit şeker, doymuş yağ gibi kaloriden yoğun besinlerin sık tüketilmesi ve hareketsiz yaşamdır. Alınan enerji harcanan enerjiden fazla olduğunda vücutta yağ olarak depolanmaktadır. Dolayısıyla hayatımızda değiştireceğimiz ufak alışkanlıklar bile obeziteden korunma yolunda yardımcımız olmaktadır. Daha kaliteli bir yaşam için dikkat edebileceğimiz bazı öneriler şu şekilde sıralanabilir;

• Su tüketimi artırılmalı, günde en az 2-2,5 litre ( 10-12 su bardağı ) su tüketilmelidir. Sıvı ihtiyacını karşılamak için gazlı içecek, meyve suyu, hoşaf tarzında enerjiden zengin şekerli içecek tüketimi azaltılmalıdır.

• Öğünlerde renkli ve çeşitli beslenmeye çalışılmalıdır.

• Sebze ve meyveler çeşitlendirilerek günlük 5-6 porsiyon tüketilmelidir.

• Tereyağ, margarin, kuyruk yağı gibi katı yağların tüketimi azaltılmalıdır. Özellikle zeytinyağı ve ayçiçek yağı gibi sıvı yağlar tercih edilmelidir.

• Yağ ve basit şeker tüketimi sınırlanmalıdır. Paketli ürünler, çikolata, pastane ürünleri, tatlılar basit şekerden zengindir.

• Tatlı ihtiyacını karşılamak için günde 2-3 porsiyon meyve tercih edilmelidir. Meyve suyu yerine meyvenin kendisi tercih edilmelidir. Meyve suyu içilmek istenirse şeker ilavesiz % 100 meyve suları tercih edilmelidir.

• Pirinç pilavı yerine bulgur pilavı, makarna yerine tam buğday makarna, beyaz ekmek yerine tam buğday/ kepekli ekmek tercih etmek kan şekerini ani yükseltmez, daha uzun süre tokluk sağlar ve posa içeriği ile kabızlık gibi sindirim sorunlarını önlemektedir.

• Kemik sağlığı için 2-3 porsiyon süt, yoğurt, ayran, kefir tercih edilmelidir.

• Doğru pişirme yöntemleri ile besin ögeleri korunmalı ve alınan yağ miktarı azaltılmalıdır. Örneğin kızartma yerine az yağda tavada pişirme, fırında pişirme, ızgara, haşlama gibi yöntemler tercih edilmelidir. Sebzeler buharda haşlanır, makarna demleme usulü pişirilirse vitaminlerden daha iyi faydalanılır.

• Aşırı tuz tüketiminden kaçınılmalı, yemeğin tadına bakmadan tuz dökme alışkanlığı azaltılmalıdır.

• Günlük en az 6000 adım atmaya çalışılmalı, fiziksel aktivite durumu artırılmalıdır.

• Hızlı kilo vermek için yapılan şok diyetlerden uzak durulmalıdır, bu tarz diyetlerde kas ve sıvı kaybı fazlaca olmakta ayrıca verilen kilolar hızlı bir şekilde geri alınmaktadır. Sürdürülebilir bir diyet ile kalıcı kilo kaybı hedeflenmelidir. Kalıcı ve sağlıklı kilo kaybı için diyetisyenlerden yardım alınmalıdır.